Rok szkolny 2013/2014

Drodzy tegoroczni Maturzyści!

Na tej stronie znajdziecie aktualne informacje o maturze.

ZAPRASZAMY!

Strona Centralnej Komisji Egzaminacyjnej: www.cke.edu.pl

Lista tematów na egzamin ustny z języka polskiego na rok szkolny 2013/2014

Literatura

1. Motyw gór i jego funkcje w literaturze w utworach twórców wybranych epok.
2. Kobieta w podróży. Relacje XIX i XX- wieczne.
3. Romantyk - człowiek, który pyta. Przestrzeń tajemnicy w liryce polskiego romantyzmu.
4. Artysta jako bohater literacki. Omów na wybranych przykładach.
5. Polemiki, spory, prowokacje - starcia pokoleń literackich. Omów na przykładach wybranych utworów.
6. Staropolska obyczajowość utrwalona w renesansowych i barokowych tekstach literackich - analiza wybranych przykładów.
7. Scharakteryzuj  i skomentuj wymowę wielkich monologów bohaterów wybranych tragedii antycznych i dramatów Szekspira.
8. Wizerunek Boga w literaturze i jego przemiany. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach.
9. Polacy a mniejszości narodowe i ich wzajemny stosunek w świetle wybranych utworów literackich. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych przykładów.
10. Portret kata i ofiary w literaturze polskiej na przestrzeni wieków. Omów na wybranych przykładach sposoby ich kreowania.
11. Dwór i zaścianek jako przestrzeń kulturowa w literaturze polskiej. Przedstaw na wybranych przykładach.
12. Omów na postawie znanych Ci utworów cechy poetyki renesansowej i oświeceniowej.
13. ,,Nie wszystek umrę". Rozważania o roli literatury w budowaniu uniwersalnego  systemu wartości.
14. Polscy pisarze - laureaci nagrody Nobla jako ambasadorzy polskiej literatury w świecie.
15. Księża - poeci w literaturze współczesnej - motyw cierpienia i motyw wiary. Przedstaw problem na podstawie twórczości ks. Jana Twardowskiego, Jana Pawła II, ojca Oszajcy i innych.
16. Twórcy emigracyjni - ojczyźnie. Przedstaw ich dążenia i aspiracje, wykorzystując wybrane teksty literackie.
17. Pycha i pokora. Omów problem, analizując przykłady literackie, które badają źródła i skutki tych dwóch postaw.
18. Bohater zdeterminowany przez swoje otoczenie. Omów wpływ środowiska na postawy wybranych postaci, analizując utwory literackie.
19. Rola kostiumu historycznego w utworze literackim. Omów problem na wybranych przykładach.
20. Życie jako teatr. Przedstaw różne ujęcia tego motywu w wybranych utworach literackich.
21. Funkcje aluzji w twórczości Paulo Coelho. Omów na wybranych przykładach.
22. Staropolska obyczajowość utrwalona w renesansowych i barokowych tekstach literackich - analiza wybranych przykładów.
23. Kontemplacja świata i protest przeciw złu w poezji Czesława Miłosza. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów.
24. Tendencje klasycyzujące w literaturze staropolskiej i współczesnej. Przedstaw  na wybranych przykładach.
25. Różne sposoby wykorzystania kategorii czasu w wybranych utworach epickich lub/i dramatycznych różnych epok.
26. Dokumentaryzm i paraboliczność jako dwa sposoby przedstawienia rzeczywistości w dziełach różnych twórców. Przeanalizuj wybrane utwory.
27. Motywy katastroficzne w literaturze polskiej. . Omów na wybranych przykładach.
28. Nowożytne formy komedii: od Moliera do Mrożka. Omów temat, analizując problem przemian gatunku w wybranych utworach.
29. Poezja C. K. Norwida - klasyczna, romantyczna? Dlaczego wymyka się etykietom?
30. Stefan Żeromski - spadkobierca czy burzyciel tradycji romantycznej?
31. Rozterki i przeżycia polskich emigrantów w literaturze różnych epok. Przedstaw na wybranych przykładach.
32. Utopie i antyutopie w literaturze - sposoby kreowania i ich funkcje - omów na wybranych przykładach.
33. Komizm - ironia  - groteska. Zanalizuj różne sposoby uzyskiwania efektów komicznych w utworach literackich dwu wybranych epok.
34. Jakie problemy poruszane we współczesnej poezji polskiej są dla Ciebie najważniejsze? Omów zagadnienie odwołując się do wybranych utworów.
35. Tyrani i despoci  w wybranych utworach literatury polskiej i europejskiej. Omów na wybranych przykładach.
36. Realizm i groteska - porównaj sposoby kreowania rzeczywistości literackiej w wybranych tekstach.
37. Trywialność i wzniosłość w twórczości polskich poetek współczesnych.
38. Konwencja snu i baśni w literaturze - ich sposób funkcjonowania w wybranych dziełach literatury polskiej.
39. Mit dzieciństwa w wybranych utworach literackich.
40. Od Juliusza Verne'a do Stanisława Lema - analizując wybrane utwory, przedstaw ewolucję powieści science-fiction.
41. Muzy polskich romantyków. Prześledź zjawisko na wybranych utworach.
42. Rozważ, czy polski dramat współczesny stworzył swój typ bohatera.
43. Komedie w literaturze polskiej i obcej. Ich związek z epoką a ponadczasowość.
44. Emancypantki i feministki w literaturze polskiej. Omów zjawisko na wybranych przykładach.
45. Etos inteligenta i jego demaskacja. Przedstaw problem na wybranych przykładach.
46. Romantyczna a współczesna koncepcja patriotyzmu. Odwołaj się do wybranych utworów.
47. Literackie przetworzenia mitu o Prometeuszu. Omów je, analizując wybrane przykłady.
48. Literatura zwierciadłem odbijającym wizerunek Polski i Polaków. Opracuj temat na przykładzie wybranych utworów z literatury staropolskiej.
49. Mity polskiego romantyzmu - ich kontynuacje, akceptacja i polemika z nimi w utworach E. Orzeszkowej, B. Prusa, S. Żeromskiego, S. Wyspiańskiego.
50. Problematyka i kształt artystyczny manifestów ideowych kolejnych pokoleń literackich - dokonaj analizy porównawczej.
51. Dialog z tradycją w twórczości wybranego poety współczesnego.
52. Marzenia człowieka o nieśmiertelności. Porównaj realizację motywu na wybranych przykładach.
53. Bohater literacki jako świadek i uczestnik historii. Przedstaw wybrane przykłady wydarzeń historycznych ocenianych przez niego.
54. Bohater literacki B. Prusa i E. Orzeszkowej jako wyraz pragnień i niepokojów pokolenia styczniowego.
55. Wizje ustrojów politycznych. Przeprowadź analizę na podstawie wybranych utworów literackich różnych epok.
56. Jak literatura polska XIX lub XX wieku tworzyła i definiowała mity narodowe? Omów na wybranych przykładach.
57. Koncepcja losu ludzkiego w ujęciu dramaturgów dawnych i współczesnych. Omów na wybranych przykładach.
58. Przedstaw motyw małej ojczyzny na przykładzie literatury polskiej XIX i XX wieku.
59. Motywy tyrtejskie w literaturze. Omów ich funkcje na podstawie wybranych utworów literackich.
60. Chłopomania młodopolska - maniera inteligencka czy trwała wartość? Przedstaw na postawie wybranych utworów modernizmu polskiego.
61. Barokowe figury egzystencji. Omów ich różnorodność na wybranych przykładach.
62. Postać literacka w powieści klasycznego realizmu i w powieści współczesnej (próba analizy porównawczej).
63. Przemiany prozy polskiej i europejskiej 1918-39 (np. Schulz, Gombrowicz i inni). Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów.
64. Motywy akwatyczne i ich funkcje w wybranych utworach literackich.
65. Człowiek wobec świadomości winy. Prześledź problem na wybranych przykładach.
66. Poezja religijna - wczoraj i dziś. Interpretując wybrane utwory, omów ewolucję gatunków literackich i sposoby wyrażania w nich uczuć.
67. Kariera  - czynnik twórczy czy degradujący ? Rozważ tę kwestię w świetle prozy XIX i XX wieku.
68. Motyw śmierci w literaturze staropolskiej i poezji współczesnej. Porównaj sposób ujęcia tematu na wybranych przykładach.
69. Góry jako sceneria i jako inspiracja dla poezji różnych okresów literackich. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
70. Omów na podstawie znanych Ci utworów, cechy poetyki młodopolskiej.
71. Wizerunki młodzieży w literaturze XIX i XX wieku. Omów na wybranych przykładach literackich.
72. Biblijne i antyczne dziedzictwo w tekstach współczesnych.
73. Poeta jako rzecznik sprawy ludzkiej w literaturze romantycznej i neoromantycznej.
74. Trudny problem dziedzictwa sarmackiego w literaturze epok późniejszych (na wybranych przykładach).
75. Portret artysty w wybranych utworach literackich ( np. J. Kochanowski, J. Słowacki, C.K. Norwid, S. Wyspiański, W. Gombrowicz)
76. Różne sposoby funkcjonowania w literaturze obrazu sądu i procesu - analiza wybranych przykładów.
77. Dawne i współczesne reportaże. Prześledź ewolucję gatunku na wybranych przykładach.
78. Funkcja konwencji onirycznej w kreowaniu świata przedstawionego. Omów temat, analizując wybrane przykłady literackie.
79. Mit o Syzyfie i jego literackie reinterpretacje. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane utwory literatury XX wieku.
80. Fatum czy wolna wola? Twoje refleksje o losach ludzkich. Przedstaw temat w oparciu o analizę przykładów literackich z dwóch epok.
81. Starożytny rodowód humanizmu i jego artystyczna realizacja w poezji Jana Kochanowskiego. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady.
82. Literatura i publicystyka renesansu oraz oświecenia wobec ważnych spraw Rzeczypospolitej. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady.
83. Doświadczenie poczucia bezsensu i absurdalności istnienia związane z końcem wieku. Omów temat, analizując wybrane przykłady z literatury młodopolskiej i współczesnej.
84. Sposoby kreowania portretów zdrajców ojczyzny w literaturze. Omów je, odwołując się do wybranych utworów z literatury XIX wieku.
85. Orient jako inspiracja pisarzy różnych epok.
86. Artystyczny kształt motywu walki dobra ze złem w polskim dramacie romantycznym. Uwzględniając kontekst epoki, zinterpretuj wybrane przykłady.
87. Genialny detektyw jako bohater literacki. Przedstaw sposoby kreowania bohatera w wybranych powieściach XX wieku.
88. Przedstaw na wybranych przykładach z różnych epok funkcjonowanie mitów romantycznych.
89. Metaforyczna i dosłowna podróż w czasie - analiza wybranych przykładów literackich.
90. Pisarze i ich ulubione rekwizyty. Omów zjawisko na wybranych przykładach.
91. Omów, na podstawie znanych Ci utworów, cechy poetyki renesansowej i barokowej.
92. Felieton dawniej i dziś. Porównaj twórczość wybranego felietonisty współczesnego z XIX-wiecznymi przykładami gatunku.
93. Technika kryminalna. Struktura kryminału. Omów ewolucje tej formy wypowiedzi w XIX i XX wieku. Wypowiedź zilustruj przykładami utworów.
94. Forma eseistyczna jako wyraz postawy twórczej. Omów zagadnienie na wybranych przykładach literackich.
95. Dzienniki i autobiografie - źródło prawdy o twórcach czy przykład zręcznej autokreacji ? Rozważ problem w oparciu o wybrane utwory.
96. Poezja religijna - wczoraj i dziś. Interpretując wybrane utwory, omów ewolucję gatunków literackich  i sposoby wyrażania w nich uczuć.
97. Etos inteligenta i jego demaskacja. Omów temat, analizując wybrane przykłady literackie.
98. Konflikt pokoleń w literaturze XIX i XX wieku. Przedstaw temat na podstawie analizy wybranych utworów.
99. Człowiek i świat w twórczości Wisławy Szymborskiej. Przedstaw temat, interpretując wybrane utwory.
100. Powieść drogi - poetyka gatunku i jego realizacja w utworach literatury polskiej i obcej.
101. Praca jako wartość budująca i destrukcyjna. Zaprezentuj realizację tego motywu, odwołując się do utworów różnych epok.
102. Stół jako element poetyki codzienności w wybranych nurtach poezji współczesnej polskiej i powszechnej.
103. Duchy, zjawy i upiory w literaturze. Omów funkcje tego motywu na wybranych przykładach.

Związki literatury z innymi dziełami sztuki

1. Różne ujęcia motywów biblijnych w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów temat na wybranych przykładach z różnych epok.
2. Sztuka wobec niewyrażalnego. Symbol jako środek w poezji i malarstwie.
3. Przedstaw najciekawsze realizacje pojedynku w literaturze i sztuce.
4. Funkcja brzydoty w literaturze i innych dziełach sztuki. Przeanalizuj wybrane dzieła.
5. Powstania narodowe i konspiracja jako temat różnych tekstów kultury. Zaprezentuj temat na wybranych przykładach dzieł XX wieku.
6. Koncepcje piękna w literaturze, malarstwie i architekturze w epoce renesansu. Odnieś się do wybranych dzieł.
7. Twój region w polskiej geografii życia literackiego i kulturalnego (zjawiska, grupy, postaci). Przywołaj wybrane przykłady i uzasadnij wybór.
8. Artystyczne ujęcia macierzyństwa w literaturze i sztukach plastycznych XX wieku. Omów temat, analizując wybrane dzieła kultury.
9. Prezentacja sezonu teatralnego wybranego teatru.
10. Rozkwit czy upadek X Muzy? Uzasadnij swoją opinię na przykładzie kina polskiego i europejskiego.
11. Mit dzieciństwa w literaturze i malarstwie polskim i europejskim.
12. Teatralne i filmowe świadectwa degradacji rzeczywistości XX wieku.
13. Dramat absurdu jako wyzwanie wobec tradycji literackiej - groteskowa twarz współczesności.
14. Relacje między człowiekiem a Bogiem w dziełach literackich, malarskich i w rzeźbie XX i XXI wieku.
15. Szaleństwo, obłęd w literaturze i filmie. Zinterpretuj wybrane przykłady, wskazując na funkcje tych motywów w omawianych dziełach.
16. ,,Czarny charakter" w dziełach literackich i filmach różnych epok. Na wybranych przykładach omów funkcje bohatera negatywnego.
17. Genialny detektyw jako bohater literacki i filmowy. Przedstaw sposoby kreowania bohatera w wybranych powieściach i filmach XX wieku.
18. Analizując utwory polskie i obce, scharakteryzuj różne odmiany awangardowego teatru XX i XXI wieku.
19. Obrazy codzienności w filmie. Scharakteryzuj sposoby jej ujęcia  i funkcję w kinematografii wybranego kraju.
20. Wpływ miasta na psychikę bohatera. Rozważ problem na wybranych przykładach literackich i filmowych.
21. Rola wychowawcy w życiu młodego człowieka. Omów zjawisko na wybranych przykładach literackich i filmowych.
22. Literackie i filmowe (lub malarskie) kreacje mistrza i ucznia, pana i sługi. Omów temat, analizując wybrane przykłady i uwzględniając sposoby tworzenia pary bohaterów.
23. Święty, męczennik, asceta w literaturze i sztuce. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
24. Inspiracje malarskie we współczesnej poezji. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
25. Dramat narodowy, teatr narodowy - ich zadania w przeszłości i dziś.
26. Motyw przemijania w literaturze i sztuce średniowiecza i baroku. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
27. Różne ujęcia motywu sądu i procesu w literaturze i sztuce. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
28. Pejzaż w malarstwie i literaturze młodopolskiej. Omów na wybranych przykładach.
29. Bezdomność dawniej i dziś w literaturze i filmie. Przedstaw na wybranych przykładach.
30. Motyw czterech pór roku w literaturze, sztuce i muzyce. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach.
31. Internet - sukces czy porażka współczesnego świata? Przedstaw temat analizując problem alienacji człowieka we współczesnym świecie.
32. Różne obrazy diabła w literaturze i sztuce. Przedstaw i porównaj sposoby ich tworzenia  na podstawie analizy wybranych utworów.
33. Muzea - relikt przeszłości czy pasjonująca wędrówka w czasie? Uzasadnij swój osąd na wybranych przykładach.
34. Motyw konia w literaturze i filmie. Omów sposoby jego przedstawienia w wybranych epokach.
35. Funkcja brzydoty w literaturze i innych dziełach sztuki. Przeanalizuj wybrane dzieła.
36. Motyw ogrodu w literaturze, malarstwie i filmie. Porównaj sposoby kreowania i funkcje tego motywu w wybranych tekstach kultury.
37. Literacka i filmowa wizja PRL-u. Analiza wybranych przykładów.
38. Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej.
39. Kino autorskie - jak rozumiesz ten termin w odniesieniu do twórczości wybranego reżysera.
40. Wystąpienie oratorskie i jego kluczowy charakter w dziełach literackich i filmowych.

Język

1. Przeanalizuj najważniejsze zmiany w polskim systemie językowym w zakresie fonetyki, fleksji, leksyki i składni, podaj przykłady.
2. Wyodrębnij na podstawie tekstów literackich charakterystyczne cechy języka i stylu utworów doby staropolskiej i romantyzmu.
3. Różne sposoby wykorzystania gwary środowiskowej w literaturze polskiej i powszechnej. Omów problem na wybranych przykładach.
4. Określ najważniejsze cechy języka polityki i propagandy, posługując się konkretnymi przykładami wystąpień publicznych.
5. Omów problem: Etyka mówienia - agresja werbalna jako jeden z przejawów przemocy w relacjach międzyludzkich.
6. Etykieta językowa - czy można ocenić człowieka po tym, jakiego języka używa? Przeanalizuj problem na wybranych przykładach.
7. Puryzm czy liberalizm językowy? Która postawa jest Ci bliższa i dlaczego? Omów problem na wybranych przykładach.
8. Każdy błąd językowy staje się normą? Czy jest to nieodłączna cecha ,,żywego języka"? Przeanalizuj problem na przykładzie języka współczesnego człowieka.
9. Podaj przykłady środowiskowego zróżnicowania polszczyzny. Czy jest to tendencja stała na przestrzeni wieków, czy cecha współczesnego języka? Omów problem na wybranych przykładach.
10. Język współczesnej poezji. Której funkcji językowej podlega - poetyckiej czy użytecznej? Uzasadnij swoją opinię na wybranych przykładach.
11. Pisana i mówiona odmiana języka. Określ odmienność kształtu językowego determinowaną sytuacją komunikacyjną na wybranych przykładach.
12. Pokoleniowe zróżnicowanie języka - język młodzieżowy na tle polszczyzny literackiej. Zinterpretuj problem na wybranych przykładach.
13. Tak mówią bohaterowie literaccy. Omów język wybranych postaci ze szczególnym uwzględnieniem cech ujawniających ich przynależność środowiskową i charakter. Odwołaj się do trzech utworów.
14. Poprawność językowa oraz stosowanie zasad kultury języka w prasie regionalnej. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.

<< Wstecz